2- تاثیر طب سوزنی بر عوامل بیومکانیک زخم بعد از عمل جراحی

چکیده

تأثیر طب سوزنی بر عوامل بیومکانیک زخم بعد از عمل جراحی

امین حقانی، DVM، Acupuncturist، Homeopath، دانشکده دامپزشکی شیراز

نادعلی اسماعیلی، Acupuncturist، مرکز مطالعات طب سوزنی، ساری، ایران

سیده نیکو صافی، DVM، دانشکده دامپزشکی شیراز

       با افزایش و رواج مصرف داروهای شیمیای در بین مردم و همین طور دامها شاهد افزایش اثرات سوء دراز مدت آنها در جامعه می باشیم. از این رو امروزه طب های کل نگری از جمله طب سوزنی در حال رواج است. این تحقیق به بررسی یکی از کاربردهای طب سوزنی در ترمیم زخم پرداخته است و محسنات و مضرات آن را مورد بررسی قرار داده است.

         ابتدا تعداد 30 خرگوش در یک محدوده وزنی تهیه شد. زخمهایی یک اندازه در ناحیه پشت آنها در سطح پوست از طریق جراحی ایجاد شد. بعد خرگوش ها به 3 گروه مساوی تقسیم شدند. دو گروه از آنها با طب سوزنی درمان می شدند به این صورت که یک گروه یک بار در روز و یک گروه دوبار در روز تحت درمان طب سوزنی قرار می گرفت. نقاط طبی استفاده شده شامل نقاط دور زخم و نقاط LI4 , LU7 , GB30, ST36 بوده است. یک گروه هم به عنوان گروه کنترل بوده است که زخمها در آنها روزانه ضد عفونی می شد. در آخر نمونه هایی برای بیومکانیک فرستاده شد و تفاوت آنها بررسی شد.

نتایج نشان داد میزان درد و عوارض زخم نیز در اثر طب سوزنی کاهش یافت. در بررسی بیومکانیک دیده شد که طب سوزنی اثر خوبی روی حداکثر نیروی پارگی زخم و میزان کشش زخم ترمیم شده دارد. می توان نتیجه گیری نمود که طب سوزنی سبب افزایش قدرت آن نسبت به کشش و پارگی بوده است.

کلمات کلیدی: طب سوزنی، زخم، بیومکانیک، ترمیم، جراحی، طب مکمل، پوست 

مقدمه: زخمها دارای انواع مختلف هستند و هر نوع زخم عوارض خاص خود را دارد. عوارضی از قبیل درد ، عفونت­ ، استحکام و مشکلات زیبایی زخم که بسیار بیماران را رنج می­دهد.از مشکلات دیگر هزینه­ها و داروهای مصرف شده برای کنترل و درمان زخم می­باشد که عوارض جانبی بسیاری دارد.بنابراین برای کم کردن این عوارض و یا ضررهای اقتصادی راههای دیگر درمان را باید جستجو نمود و به کار گرفت، لذا در این بررسی اثرات طب سوزنی بر روی زخم مطالعه شد.امروزه استفاده از علم های کل نگری چون طب سوزنی، هومیوپاتی، آیروودا و طب گیاهی که مدتها به علت رواج آنتی بیوتیکها وداروهای شیمیایی رو به فراموشی بوده اند رو به افزایش است.

روش کار: تهیه حیوانات: در ابتدا تعداد 35 خرگوش نیوزلندی سفید یکدست در یک محدوده سنی و وزنی از دو جنس انتخاب شد. این خرگوش ها به مدت 2 هفته نگهداری شدند و تحت درمان ضد انگلی ایورمکتین و مبندازول قرار گرفتند. در این دو هفته خرگوش ها به شرایط خو گرفتند و غذا و آب به مقدار آزاد در اختیار آنها قرار گرفت. در این مدت آنها وزن شدند و وضعیت اولیه آنها مورد بررسی قرار گرفت. خرگوش ها، در قفس های جدا قرار داده شدند و سالن از نظر نور و تهویه بررسی شد.

عمل جراحی: زخمهایی به اندازه 1×3 سانتی متر فقط از لایه ی پوست حدود 2 سانتی متر زیر ستون مهره در پهلوی خرگوش ها ایجاد شد. هیچ کدام از خرگوش ها تحت درمان آنتی بیوتیک قرار نگرفتند.                                             در این مرحله خرگوش ها به 3 گروه مساوی تقسیم شدند و به شرح زیر مراقبت های بعد از عمل روی آنها انجام شد. بعد از عمل شرایط تغذیه در تمام گروهها یکسان بوده است و غذا و آب به صورت آزاد در اختیار آنها قرار گرفت. در تمام گروهها زخمها روزانه از طریق نرمال سایلین و محلول بتادین شستشو و ضد عفونی شد.

گروه 1 : خرگوش های این گروه به مدت 13 جلسه 30 دقیقه ای روزی یک بار تحت درمان طب سوزنی قرار گرفتند.

گروه 2 : خرگوش های این گروه به مدت 26 جلسه 30 دقیقه ای روزی دو بار تحت درمان طب سوزنی قرار گرفتند.

گروه کنترل: در این گروه روزانه زخمها از طریق نرمال سایلین و محلول بتادین شستشو شدند.

روش درمان طب سوزنی: برای درمان سوزن ها دور حوزه ی زخم با زاویه 45-30 درجه و عمق حدود 10-5 میلی متر سوزن گذاری شد. تعداد سوزنها استفاده شده دور زخم بدون در نظر گرفتن مریدین ها و نقاط اصلی 8-3 عدد بوده است(شکل 2). به غیر از سوزنهای دور زخم 2 نقطه قبل و بعد از زخم واقع در مریدین مثانه و نقاط دیگر بسته به شرایط زخم مثل GB30، ST36 ، LU7 سوزن گذاری شد. مدت زمان هر جلسه درمانی 45-30 دقیقه بوده است. در طول هر جلسه سوزن ها 3 بار با دست تحریک می شده اند. طول دوره درمان در 3 گروه 30 روز بوده است.

بعد از دوره 30 روزه از زخمها نمونه گرفته شد (اندازه نمونه 10×5 سانتی متر دور محل جوش خوردن زخم بوده است) و برای تست بیومکانیک فرستاده شد.


تست بیومکانیک: در این قسمت نمونه های پوست سالم و از حیوانات هر گروه مورد بررسی قرار گرفت. سرعت دستگاه 5/0 میلی متر بر ثانیه تنظیم شد. و نمودار و داده ها تا زمان پارگی ثبت شد. نتایج بررسی های انجام شده بوسیله ی تست های آنووا و دانکن بوسیله ی نرم افزار Spss10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در سطح 05/0 > p تفاوت ها معنی دار قلمداد شد.


نتایج: در تست بیومکانیک تغییرات معنی داری در حداکثر نیروی پارگی[1] و میزان کشش[2] بین گروههای طب سوزنی و گروه کنترل دیده شد. اما بین گروههای 1 و 2 طب سوزنی تغییرات معنی داری ملاحظه نشد. گرچه از نظر ظاهر میزان نیرو و کشش در نقطه پارگی در گروه 2 (دو بار در روز طب سوزنی) بیشتر از گروه 1 (یکبار در روز طب سوزنی) بوده است. در میزان فاکتورهای نقطه تسلیم[3]، کشش در نقطه تسلیم[4] وسفتی[5] تغییرات معنی داری مشاهده نشد. (جدول 1 ).

 

Maximum Force(N)

Yield point(N)

Displacement in Maximum Force(mm)

Displacement in yield point(mm)

Stiffness(tg[α])

گروه کنترل

33/38 ± 63/7

A

33/33 ± 63/7

A

92/7 ± 72/2

A

10/13 ± 61/4

A

559/0±149/0

A

گروه 1

66/77± 54/11

B

40/10±33/33

A

65/43± 08/2

B

08/17 ± 05/2

A

560/0±148/0

A

گروه 2

00/76± 22/13

B

33/33 ± 88/2

A

073/50 ± 86/17

B

39/14 ± 65/2

A

639/0±209/0

A

جدول (1) -میانگین نتایج بیومکانیک زخمهای ترمیم یافته ی گروه کنترل و گروه های طب سوزنی

* حروف بزرگی که در هر ستون مشابه هستند بر اساس آزمون دانکن (05/0P <)اختلاف معنی داری ندارند. اعداد در جدول( Sd± میانگین) سه تکرار در هر تیمار هستند.

بحث:

تاثیر طب سوزنی بر روی فاکتورهای بیومکانیک: در این تحقیق اثرات طب سوزنی بر روی فاکتورهای بیومکانیک بررسی شد. مشاهده شد که حداکثر نیروی پارگی زخم در گروههای طب سوزنی بیشتر از گروه کنترل بوده است. که نشانه استحکام بهتر زخمها در این گروهها نسبت به گروه کنترل بوده است. نیروی تسلیم در سه گروه تفاوت معنی داری نداشت. میزان کشش در نقطه حداکثر نیروی پارگی زخم در گروههای طب سوزنی افزایش یافته است. این تفاوت نیز از نظر آماری با گروه کنترل معنی دار بوده است(05/0P<). میزان کشش در نقطه تسلیم در سه گروه در یک محدوده بوده است و تفاوت معنی داری با هم نداشت. در مورد سفتی نیز تغییرات چندانی در 3 گروه وجود نداشت و از نظر آماری تفاوت معنی داری دیده نشد. . احتمالا در صورت اضافه کردن تحریک الکتریکی به این تحقیق این تغییرات بیشتر و معنی دار تر خواهد شد. در پژوهش های پیشین فاکتورهای بیومکانیک و تغییرات احتمالی آن بر روی ترمیم زخمهای درمان شده با طب سوزنی بررسی نشده بود .

نتیجه گیری : امروزه به علت رواج زیاد داروهای شیمیایی توجه مردم به طب های کل نگری چون طب سوزنی کم شده است. اما به دنبال رواج این داروها عوارض زیادی نیز پیدا شده است که جامعه را بدون متوجه شدن تحت تاثیر قرار داده است. افزایش این داروها در دامپزشکی، نیز دیده می شود که عوارضی چون تاثیر روی تولید، کم شدن بازدهی، مشکلات ژنتیکی و تاثیر روی مصرف کنندگان می باشد.

نتایج این پژوهش نشان داد که روش طب سوزنی می تواند اثرات مفیدی بر روی ترمیم زخم داشته باشد. استحکام و قدرت زخمها در گروههای تحت درمان طب سوزنی افزایش یافت. با توجه به این نتایج می توان نتیجه گرفت که طب سوزنی می تواند یک روش مفید برای ترمیم انواع زخمها و به خصوص زخمهای پوستی باشد. عوارض این روش به شرط رعایت کردن استاندارد بهداشت بسیار کم می باشد.

منابع:

  1. Campbell PE.Surgical wound case studies with the versatile 1 wound vacuum system for negative pressure wound therapy.J Wound Ostomy Continence Nurs. 2006 Mar-Apr;33(2):176-85; discussion 185-90.
  2. Castillo E, Sumano H, Fortoul TI, Zepeda A. The influence of pulsed electrical stimulation on the wound healing of burned rat skin. Arch Med Res. 1995 Summer;26(2):185-9.
  3. Ennis WJ, Valdes W, Gainer M, Meneses P.Evaluation of clinical effectiveness of MIST ultrasound therapy for the healing of chronic wounds.Adv Skin Wound Care. 2006 Oct;19(8):437-46.
  4. Gentzkow GD, Miller KH. Electrical stimulation for dermal wound healing. Clin Podiatr Med Surg. 1991 Oct;8(4):827-41.
  5. Hamselka. D.V. (1982). Wound and their management in the equine medicine and surgery. Edited by R.A. mansmann. E.S. Maclister and P.W. Pratt. 3rd Ed. Vol 2. Veterinary publications. Calif U.S.S.: 857-880.
  6. Han D, Kim HY, Lee HJ, Shim I, Hahm DH.Wound healing activity of gamma-aminobutyric Acid (GABA) in rats.J Microbiol Biotechnol. 2007 Oct;17(10):1661-9.
  7. Lait ME, Smith LN.Wound management: a literature review.J Clin Nurs. 1998 Jan;7(1):11-7.
  8. Leach MJ.A critical review of natural therapies in wound management.Ostomy Wound Manage. 2004 Feb;50(2):36-40, 42, 44-6 passim.
  9. Papantonio C.Alternative medicine and wound healing.Ostomy Wound Manage. 1998 Apr;44(4):44-6, 48, 50 passim.
  10. Schoen A.(2001).Veterinary acupuncture.Second edition, Mosby.
  11. Strzyz H, Ernst G.Adverse reactions to acupuncture.Schmerz. 1997 Feb 25;11(1):13-9.
  12. Sumano H, Mateos G.The use of acupuncture-like electrical stimulation for wound healing of lesions unresponsive to conventional treatment.Am J Acupunct. 1999;27(1-2):5-14.


- Maximum rapture Force

- distention in maximum force

- yield point

- distention in yield point

- Stiffness